Hemşire iş sağlığı

Hemşire iş sağlığı sunum

1. 1. TRAKYA ÜNİVERSİTESİSAĞLIK ARŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİHEMŞİRELİK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜHEMŞİRELİK MESLEĞİNDEİŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARIEğtm.Hem. Deniz Motör
2.   Ülkemizde SSK verilerine göre944.984 kayıtlı iş yeri bulunmaktadır.Son verilere göre SSK’ya kayıtlı çalışan sayısı14,127,413’tir. Kayıtlı olmayanlarla birlikte20 milyonu aşan sayıda çalışan bulunmaktadır.
3. Bu kesim, işyeri ortamından kaynaklananbirçok risk etmeni ile karşı karşıyadır.Bu risk etmenleri de çalışanların sağlığını olumsuzyönde etkilemektedir.Sonuçta hem sağlık hem de üretim, bu olumsuzetkilenmeden payını fazlasıyla almaktadır.
4. Genel kaza tanımı:Toplumsal bir düzenleme içindea) Önceden planlanmayanb) Çevresine zarar verebilen olaya kaza denirİş kazasının yasal tanımı : 506 sayılı sosyal sigortalar kanununun11/A maddesinde yapılmıştır.İş kazası aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen vesigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızayauğratan olaylardır.a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sıradab) İş veren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısı ilec) Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yeregönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamandad) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamandae) Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere topluolarak götürülüp getirilmeleri sırasında5
5. İş kazalarının nedenleriBir iş kazasının olabilmesi için 5 ana nedeninpeş peşe olması gerekir.Bunlardan birisi olmazsa diğeri meydana gelmez ve busıralama tamamlanmadıkça kaza ve yaralanma olmaz.1. Doğa ve sosyal yapı2.Kişisel özürler3.Güvensiz hareketler ve şartlar4.Kaza olayı5.Yaralanma
6.  Kazaların ana nedenleri bazı gerçekleriortaya çıkarmaktadır.Bunlar ;1. İnsanın doğa karşısındaki zayıflığı ortadankaldırılamaz. Demek oluyor ki kazalardan kurtulmakkesinlikle imkansızdır.2.Her kazada kesinlikle insan faktörünün kusuru vardır.3.İş güvenliğinin çalışma alanı, güvensiz hareketlerin veşartların azaltılması yada ortadan kaldırılmasıdır.
7.  Kazaların % 2’si önlenemez% 50’si kolaylıkla önlenebilir.% 98’i önlenebilir.iş kazalarının sebeplerinin% 88’i güvensiz hareketlerden%10’u güvensiz şartlar olduğu% 2’sinin sebebi belli değil
8. İnsanın güvensiz hareketi başlıca4 sebebe dayanır.1. Bünyeden doğadan gelen kişisel özürler2.Bilgi ve ustalık yoksunluğu3.Fiziksel uygunsuzluk4.Kötü çevre koşulları
9. Türkiye’de iş kazalarının%39’u işverenin kusurundan%17’si acemi işçinin hatasından%16’sı başkasının hatasından%26’sının dalgınlıktan meydana geldiği tespitedilmiştir.Genç işçilerde iş kazası oranı daha yüksektirDüşük ücretle çalışanlarda iş kazası oranı yüksektir.Ülkemizde gelişmiş ülkelere göre iş kazaları günün ilksaatlerinde görülmektedir.
10. İşyeri özelliğine göre kaza oluşabilme nedeni;a)Yersiz ve uygun olmayan aydınlatmab)Aşırı gürültü, aşırı sıcak ve soğukc)Kişisel koruyucuların olmayışıd)Çalışma odalarının küçük olmasıe)Çalışanın iş giysilerinin uygun olmayışıf)Yetersiz ve uygun olmayan havalandırma
11. Kişisel özelliğe göre kaza oluşabilme nedeni ;a) Kişisel koruyucuların nasıl kullanılacağınıbilmemesib) Çalışanın mesleki deneyiminin az olmasıc) Heyecanlı ve asabi olmasıd) Beceriksiz ve sakar olmasıe) Kazaya neden olabilecek bir hastalığınınolması (epilepsi)f) Kronik yorgunluk olmasıg) Uyuşturucu madde kullanımı
12. Sağlık çalışanlarının geçirdiği kaza tipleriBir araştırmaya göre; iş kazası geçiren personelde enfazla “iğne batması” (%21,8), daha sonra sırasıyla“kesik” (%18,2) ve eşit oranlarda (%16,4) “açık yara vesıyrık” meydana geldiği belirlenmiştir.
13.  Muğla il merkezinde çalışan hemşirelerde yapılanbaşka bir çalışmada; 6 ay içinde 391 hemşireden %51.9’unun sivriuçlu bir aletle yaralanmaya maruz kaldığı, Bu temasın %80.4’ünün enjektörle meydanageldiği belirtilmiştir.
14. 15enjektör kapağını tekrar takmaktehlikelidir: sağlık çalışanıkullanılmış iğnenin kapağını tekrartakmak üzere …...ve kapağı takma konusundabaşarısız oluyor, kapağı tuttuğueline iğne batıyor.Enjektörlerin kapaklarını tekrarkapatmaktan kaçının
15.  İğne batmasına karşı genel önlemlerKan ve diğer vücut sıvıları potansiyel olarakinfekte kabul edilerek gerekli önlemleralınmalıdır.İğne batmasını önlemek için “disposibl” iğnelerkullanıldıktan sonra plastik kılıfları tekrartakılmamalı, iğneler enjektördençıkartılmamalı, eğilip bükülmemelidir.
16. Kullanılmış iğne, enjektör, bistüri ucu ve diğerkesici aletler imha edilmek üzere delinmeyedirençli sağlam kutulara konmalıdır.Bu kutular servis içinde kullanıma uygun vekolay ulaşılabilir yerlerde bulundurulmalıdır.Ucu sivri aletler ve onların konulduğu kaplaramümkün olduğu kadar az dokunulmalıdır.
17. Sıvılarla temasta takip cetveliKAYNAK HEMEN 6 HAFTA 12 HAFTA 6 AYHIV pozitif Anti-HIV Anti-HIV Anti-HIV Anti-HIVHBsAg pozitif Anti-HBs ------------ ------------- ------------HCV pozitifAnti-HCVALTHCV-RNA --------------Anti-HCVALTBilinmiyorAnti-HIVAnti-HBsAnti-HCVAnti-HIV Anti-HIVAnti-HIVAnti-HCVALT 
18. İş kazalarından korunma önlemleriKişisel koruyucuların çalışana verilmiş olmasıör. Gözlük, eldiven, önlük, maske gibiOlumsuz çevre koşullarının ortadan kaldırılması* Aletlerin ortamda uygun yerleştirilmesi* Uygun ve yeterli aydınlatma* Uygun havalandırma* Zeminin kaygan olmaması* Ortam ısısının uygun düzeyde olması*Kapıların çalışma alanının dışına açılmasıv.b.
19. Diyabet, kalp hastalığı, epilepsi gibi hastalığıolanlar iş kazası riski fazla olan bölümlerdeçalıştırılmamalıdır.Uyuşturucu madde, ilaç bağımlılığı olanlar,hamileler iş kazası yönünde riskli yerlerdeçalıştırılmamalıdır.
20. Meslek hastalığının yasal tanımı :SSK kanununun 11/B maddesinde yapılmıştır.Meslek hastalığı sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğinegöre tekrarlayan bir sebeple veya işin yürütüm şartlarıyüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlıkveya ruhi arıza halleridir.
21. Bu kanuna göre tespit edilmiş hastalıklar listesidışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığısayılıp sayılmamamsı üzerine çıkabilecekuyuşmazlıklar SSK Yüksek Sağlık Kuruluncakarara bağlanır.Maluliyet oranı: kaza yada meslek hastalığısonucu iş yapma yeteneğinin ne oranda kaybauğradığı çeşitli nedenlerle hesaplanır. Bununiçin her ilke farklı yöntemler kullanır.
22. Ülkemizde maluliyet oranının hesabı SSK kanunugereğince çıkartılmış olan “Sağlık İşlemleriTüzüğü” hükümlerine göre yapılmaktadır.Maluliyet oranı %10’dan fazla olduğu taktirdekazalıya aylık bağlanmakta,istirahat ve tedavisüresince yevmiyesi tam ödenmekte, aksi halde2/3’ü ödenmemektedir.
23. Hemşirelerin işlevlerini yerine getirirken kullandıklarıalet ve cihazlardan kaynaklanan etkiler :Bu alet ve cihazları genel olarak şöyle gruplandırabiliriz;radyoterapi, röntgen, anestezi cihazı, ameliyathanedekullanılan araç ve gereçler, enjeksiyon ve pansumanaraç gereçleri, sterilizasyon cihazları vb…
24. Radyasyonun etkilerini şöyle özetleyelimErken doğum, düşükler, bebekte konjenital bozukluklarTiroid, lenf, karaciğer, kan, kemik kanserleriAplastik anemi, kanamaya yatkınlıkEnfeksiyonlara karşı vücut direncinin düşmesiBulantı, kusma, ishalDeride kızarıklık, yanma, kaşınma, incelmeSaç ve kıl dökülmesiKısırlıkBöbrek ve karaciğer hastalıklarıSolunum sistemi hastalıkları
25. Ameliyathanelerde kullanılan anestezik gazlarsolunduğunda çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkartır.Halathone isimli gazın uzun süre solunması karaciğeribozarak halathone hepatit B denilen hastalık oluşur.Penthrone gazı böbreklerde bozulmaya yol açar.Azotprotoksit gazi kemik iliğinde olumsuz etki yapar.Ameliyathanede çalışan bayanlarda yüksek orandadüşük ve erken doğum vakaları görülür.
26.  Hemşirelerin işlevlerini yerine getirirken kullandıklarıkimyasal madde ve ilaçlardan kaynaklanan etkilerBunlar antiseptikler, dezenfektanlar ve ilaçlardır.Etkilerini şöyle özetleyebiliriz.Deri değişiklikleri (kızarıklık, yanma, kaşıntı, döküntü )Karaciğerde toksik etkilerSolunum sistemi hastalıklarıBağışıklık sistemi üzerine etkileriDeri hastalıkları (egzama, deri kanseri vb.)GİS hastalıkları (bulantı, kusma, diare)Kan hastalıklarıGöz ile ilgili sorunlar
27. Hemşirelerin işlevlerini yerine getirirken yaptığıfizik aktivite sonucu oluşabilecek sorunlarHemşirelerde en çok görülen hastalıkların başında varisve hemoroid geliyor. Sivas ilinde 142 hemşirede yapılanaraştırmada 68 hemşirenin varis ve hemoroid olduğugörülmüştür.Fiziki aktivitelerine bakıldığında ise en çok sırt ve belağrılarının olduğu görülmüştür.Yatak içi hastalara çekme, pozisyon uygularkenhemşirelerde disk kayması, skalyoz gibi sorunlar görülürHemşirelerin ayak hijyenine dikkat etmemesi veayakkabılarının uygun olmamasından ayak düşmeside sıkgörülen rahatsızlıklardandır.
28. Enfeksiyon riskiHemşireler devamlı hastalarla iç içe olduklarındandolayı bulaşıcı hastalıklara yakalanma riski çokyüksektir.Filipin’de yapılan bir araştırmada 174 hemşirenin% 18’inde herpes enfeksiyonunun olduğu saptanmıştır.Bir başka araştırmada ise hepatit bulaşan hemşiresayısının yüksek oranda olduğu saptanmıştır.
29. Beslenme bozukluğuHemşirelerde düzensiz çalışma saatleri sonucubeslenme bozukluğu oluşur.Vardiya saatleri yüzünden yemeklerini zamanındayiyemezlerYoğun çalışma, servis işlerinin çokluğu,Servisteki fiziki çevreHastane yemeklerinin görünüşü, lezzeti
30.  Çalışma koşullarına bağlı oluşan uyku bozukluğuHemşirelik mesleğinde düzensiz vardiya saatleri ve gecenöbetleri uyku düzenini olumsuz etkilemekte ve bazısorunları beraberinde getirmektedir.Uykuya dalmada güçlükSık uyanma, erken uyanmaSürekli uyuma gibi uyku bozuklukları görülür.
31.  Çalışma ortamından kaynaklanan psikolojik sorunlarGünün koşulları insanı gergin kılmakta, baskı altındatutmakta, bedensel ve ruhsal yaşamımıza zararvermektedir.Mide ülseri, romatizma, hipertansiyon, davranışbozukluğu ve hatta ağır ruh sağlığı bozuklukları gibihastalıklarda ortaya çıkarabilmektedir.
32.  Hemşirelerde ruhsal sorunları oluşturan faktörlerHemşirelik uygulamalarında yeni konuların gelişmesiEkip üyeleri arasında gerginlik, rol karmaşası, yeterliiletişim ve iş birliğinin sağlanamamasıHasta bakımında kan, ses, kötü koku gibi faktörlerSık değişen vardiyalar, nöbet nedeniyle düzensiz uykuEkonomik yetersizlikGörev değişikliği, servis değişiklikleriFiziksel yorgunluk ve hata yapma korkusuErgenlik döneminde işe başlama
33. Bütün bu etkiler hemşirelerde ;Stres, sıkıntı,anksiyeteİnsanlar arası ilişkilerde bozuklukAile yaşamında bozulmaSosyal yaşam kısıtlılığıYorgunluk, yıpranma, uyku bozukluğuSinirlilik, aile içi çatışmalarMeslekten soğuma gibi ruhsal sorunlar oluşmaktadır.
34.  İstanbul üniversitesinin yaptığı araştırmada
35. İş KazalarıveMeslek Hastalıkları İçermeyenGüvenli Bir Çevre Dileğiyle…